امام علي (ع) پيشواي شيعيان مي‌فرمايد: «اي مردم آن‌گونه كه شما هستيد همان‌گونه نيز بر شما حكومت مي‌شود». اين سخن بيان‌كننده اين است كه حكومت‌ها متأثر از فرهنگ مردمي هستند كه بر آن‌ها حكومت مي‌كنند.

نخستين مسأله در مورد اين‌كه دولت چه نقشي در فرهنگ دارد، اين است كه بايد فهميد دولت چيست و چه ارتباطي با جامعه  خانواده و فرهنگ مي‌تواند داشته باشد؟

در مورد مفهوم دولت تاكنون هيچ مفهوم ثابت و مستقلي بيان نگرديده است. اين پرسشي كه «دولت چيست» يكي از ساده‌ترين و در عين حال مبهم ‌ترين پرسش‌هايي است كه در مبحث سياست طرح مي‌شود. پاسخ آن نيز مي‌تواند به همان اندازه مبهم يا ساده ‌انديشانه باشد. به دلايل چندي بايد درخصوص دولت به دقت انديشيد. از نظر عملي مشكل بتوان زندگي را بدون دولت تصور كرد. وجود دولت نه تنها مبيّن وجود مجموعه‌اي از نهادها است بلكه حاكي از وجود نگرش‌ها و شيوه‌هاي اعمال و رفتاري است كه مختصراً مدنيت خوانده شده و به حق جزئي از تمدن به شمار مي‌آيند. به يك عبارت خلاصه و موجزتر بايد گفت كه دولت شامل دو تصور عيني (نهادها) و ذهني (نگرش‌ها) است.

دوم اين كه دولت نهادي منفعل و بي‌طرف نيست كه بتوان آن را ناديده گرفت و نه حاصل تصادف صرف و ساده است. زيرا كه دولت داراي يك ريشه تاريخي بوده و ساخت آن در طي مرور زمان شكل گرفته و خود هم در تأثيرپذيري از اجتماع است و هم بر آن مؤثر است.سوم اين كه شكل ديگري كه بر ابهام و پيچيدگي مفهوم دولت مي‌افزايد اختلالات با مفاهيم ديگري است كه ارتباط نزديكي با مفهوم دولت دارند از جمله جامعه، جماعت، ملت، حكومت، سلطنت، حاكميت و جز آن.

به گزارش سرویس

به ادامه مطلب مراجعه کنید...